ਚੌਪਈ:
rwnI eyk Tvr iek rhY ]ਇਕ ਥਾ ਇਕ ਰਾਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ।
ibjY kuAir qw ko jg khY ]ਉਸ ਨੂੰ ਜਗਤ ਵਿਚ ਵਿਜੈ ਕੁਅਰਿ ਕਰ ਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਦਾ ਸੀ।
bfy rwj kI duihqw sohY ](ਉਹ) ਵੱਡੇ ਰਾਜੇ ਦੀ ਧੀ ਸੀ।
jw sm Avr n dUsr ko hY ]1]ਉਸ ਵਰਗਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਦੂਜਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ॥੧॥
iqn suMdr iek purK inhwrw ]ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਸੁੰਦਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ।
kwm bwn qw ky qn mwrw ]ਕਾਮ ਦੇਵ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਤਨ ਵਿਚ ਬਾਣ ਮਾਰਿਆ।
inriK sjn kI Cib aurJweI ](ਉਸ) ਸਜਨ (ਮਿਤਰ) ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ (ਉਸ ਨਾਲ) ਉਲਝ ਗਈ
pTY shcrI lXo bulweI ]2]ਅਤੇ ਦਾਸੀ ਨੂੰ ਭੇਜ ਕੇ (ਉਸ ਨੂੰ) ਬੁਲਾ ਲਿਆ ॥੨॥
kwm kyl iqh sMg kmwXo ]ਉਸ ਨਾਲ ਕਾਮ-ਕ੍ਰੀੜਾ ਕੀਤੀ
Bwiq Bwiq so gry lgwXo ]ਅਤੇ ਭਾਤ ਭਾਤ ਨਾਲ ਗਲੇ ਲਗਾਇਆ।
rwiqR do phr bIqy soey ]ਰਾਤ ਦੇ ਦੋ ਪਹਿਰ ਬੀਤਣ ਤੇ ਸੁੱਤੇ
icq ky duhUM skl duK Koey ]3]ਅਤੇ ਦੋਹਾ ਨੇ ਮਨ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਦੁਖ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤੇ ॥੩॥
sovq auTY bhuir riq mwnY ]ਸੌਂ ਕੇ ਉਠਣ ਤੋਂ ਬਾਦ ਫਿਰ ਸੰਯੋਗ ਕੀਤਾ।
rhI rYin jb GrI pCwnY ]ਜਦੋਂ ਰਾਤ ਇਕ ਘੜੀ ਰਹਿ ਗਈ ਸਮਝੀ,
Awpu cyirXih jwie jgwvY ]ਤਾ (ਉਸ ਨੇ) ਆਪ ਜਾ ਕੇ ਦਾਸੀ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ
iqh sMg dY auih Dwm pTwvY ]4]ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ (ਯਾਰ) ਨੂੰ ਘਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ॥੪॥
ieh ibiD so iqh roj bulwvY ]ਇਸ ਤਰ੍ਰਹਾ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਬੁਲਾਉਾਂਦੀ ਸੀ
AMq rwiqR ky Dwm pTwvY ]ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਤ ਵੇਲੇ ਘਰ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿੰਦੀ ਸੀ।
lpit lpit qw so riq mwnY ]ਉਸ ਨਾਲ ਲਿਪਟ ਲਿਪਟ ਕੇ ਰਤੀ ਮਨਾਉਾਂਦੀ ਸੀ।
Byd AOr koaU purK n jwnY ]5]ਇਸ ਭੇਦ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ॥੫॥
eyk idvs iqh ilXw bulweI ]ਇਕ ਦਿਨ (ਉਸ ਨੇ) ਉਸ (ਮਿਤਰ) ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਲਿਆ
kwm kyl kir dXo auTweI ]ਅਤੇ ਕਾਮ-ਕ੍ਰੀੜਾ ਕਰ ਕੇ ਉਠਾ ਦਿੱਤਾ।
cyrI kh inMdRw Aiq BeI ]ਦਾਸੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੀਂਦਰ ਆ ਗਈ,
soie rhI iqh sMg n geI ]6](ਇਸ ਲਈ) ਸੁੱਤੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾ ਗਈ ॥੬॥
cyrI ibnw jwr hUM DwXo ]ਮਿਤਰ ਦਾਸੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੀ ਚਲਾ ਗਿਆ
cOkI huqI qhw cil AwXo ]ਅਤੇ ਉਥੇ ਆ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜਿਥੇ (ਪਹਿਰੇਦਾਰਾ ਦੀ) ਚੌਕੀ ਸੀ।
qw ko kwl phUMcÎo AweI ]ਉਸ ਦਾ ਕਾਲ ਆ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ,
iqn mUrK kCu bwq n pweI ]7](ਪਰ) ਉਸ ਮੂਰਖ ਨੇ ਇਸ ਭੇਦ ਨੂੰ ਨਾ ਸਮਝਿਆ ॥੭॥
dohrw ]ਦੋਹਰਾ:
ko hY ry qY kh clw hÎW AwXo ikh kwj ](ਪਹਿਰੇਦਾਰਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ-) ਓਏ! ਤੂੰ ਕੌਣ ਹੈਂ, ਕਿਥੇ ਚਲਿਆ ਹੈਂ, ਇਥੇ ਕਿਸ ਕੰਮ ਲਈ ਆਇਆ ਸੈਂ?
Xh iqh bwq n sih skÎo clw qurqu dY Bwj ]8]ਇਹ ਗੱਲ ਉਹ ਸਹਿ ਨਾ ਸਕਿਆ (ਭਾਵ ਸਮਝ ਨਾ ਸਕਿਆ) ਅਤੇ ਤੁਰਤ ਭਜ ਪਿਆ ॥੮॥
iqnY htwvY jÍwb dY cyrI huqI n swQ ]ਉਨ੍ਰਹਾ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦੇ ਕੇ ਹਟਾਉਾਂਦੀ, ਪਰ ਦਾਸੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸੀ।
Dwie pry qy cor kih gih lInw iqh hwQ ]9]ਉਹ (ਪਹਿਰੇਦਾਰ) ਚੋਰ ਕਹਿ ਕੇ (ਉਸ ਦੇ) ਪਿਛੇ ਭਜ ਪਏ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਾਲ ਪਕੜ ਲਿਆ ॥੯॥
cOpeI ]ਚੌਪਈ:
clI Kbr rwnI pih AweI ](ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ) ਖ਼ਬਰ ਰਾਣੀ ਤਕ ਪਹੁੰਚੀ।
bYTI khw kwl kI KweI ](ਦਾਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ-) ਹੇ ਕਾਲ ਦੀਏ ਮਾਰੀਏ! (ਤੂੰ ਇਥੇ) ਕਿਉਾਂ ਬੈਠੀ ਹੈਂ।
qumro mIq cor kir gihXo ]ਤੇਰੇ ਮਿਤਰ ਨੂੰ (ਪਹਿਰੇਦਾਰਾ ਨੇ) ਚੋਰ ਸਮਝ ਕੇ ਪਕੜ ਲਿਆ ਹੈ
sBhUM Byd quhwro lihXo ]10]ਅਤੇ ਸਭ ਨੇ ਤੇਰਾ ਭੇਦ ਪਾ ਲਿਆ ਹੈ ॥੧੦॥
rwnI hwQ hwQ sO mwirXo ]ਰਾਣੀ ਨੇ ਹੱਥ ਉਤੇ ਹੱਥ ਮਾਰਿਆ
kys pys so jUt aupwirXo ]ਅਤੇ ਮੱਥੇ ਦੇ ਵਾਲਾ ਦਾ ਜੂੜਾ ਪੁਟ ਸੁਟਿਆ।
jw idn ipX pÎwry ibCurwhI ]ਜਿਸ ਦਿਨ ਪਿਆਰਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਵਿਛੜਦਾ ਹੈ,
qw sm duK jg dUsr nwhI ]11]ਉਸ ਵਰਗਾ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਹੋਰ ਕੋਈ ਦੁਖ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ॥੧੧॥
dohrw ]ਦੋਹਰਾ:
lok lwj ky qRws qy qwih n skI bcwie ]ਲੋਕ-ਲਾਜ ਦੇ ਡਰ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਚਾ ਨਾ ਸਕੀ।
mIq pRIq qij kY hnw squdRv dXo bhwie ]12]ਮਿਤਰ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਤਲੁਜ ਨਦੀ ਵਿਚ ਰੋੜ੍ਰਹ ਦਿੱਤਾ ॥੧੨॥
cOpeI ]ਚੌਪਈ:
kihXo ik Xh inRp bD kh AwXo ](ਰਾਣੀ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਧੁੰਮਾ ਦਿੱਤੀ) ਕਿ ਇਹ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨ ਆਇਆ ਸੀ।
ieh pUChu quih kvn pTwXo ]ਇਸ ਨੂੰ ਪੁਛੋ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸ ਨੇ ਭੇਜਿਆ ਸੀ?
mwir qurqu qih ndI bhwXo ]ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਮਾਰ ਕੇ ਨਦੀ ਵਿਚ ਵਹਾ ਦਿੱਤਾ।
Byd dUsry purK n pwXo ]13]ਇਸ ਦਾ ਭੇਦ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ ॥੧੩॥
ieiq sRI cirqRo pKÎwny iqRXw cirqRy mMqRI BUp sMbwdy iqRpno cirqR smwpq msqu suB msqu ]53]1004]APjUM]ਇਥੇ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰੋਪਾਖਿਆਨ ਦੇ ਤ੍ਰੀਆ ਚਰਿਤ੍ਰ ਦੇ ਮੰਤ੍ਰੀ-ਭੂਪ ਸੰਵਾਦ ਦੇ ੫੩ਵੇਾਂ ਚਰਿਤ੍ਰ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ, ਸਭ ਸ਼ੁਭ ਹੈ ॥੫੩॥੧੦੦੪॥ ਚਲਦਾ॥